10 oktober 2013

Hoe haak je een passende muts!?

De mutsentijd is weer begonnen.
Maar hoe maak je een goed passende muts?
In december zette ik deze babymuts op mij blog.


Het patroon vind je hier.
Regelmatig krijg ik de vraag voor een patroon van deze muts voor een grotere baby of kind.
Ook vragen mensen mij om een patroon voor een muts met dunner garen.
Tijd voor wat uitleg.

Maten van hoofden en mutsen

Bij het haken van een muts begin je aan de bovenkant.
Je haakt een kleine cirkel.
In volgende toeren meerder je het aantal steken, tot de gewenste diameter is bereikt.

Daarna haak je een aantal toeren zonder meerderen.
Deze toeren bepalen de hoogte van de muts.

Maar hoe weet je hoe groot de doorsnee van de cirkel en de hoogte van de muts moeten worden?
Daarvoor is het allereerst handig om iets meer te weten over de omtrek van een hoofd op verschillende leeftijden.

In de tabel combineer ik dit met de omtrek en de hoogte van de hoed en met de doorsnee van de cirkel, die het bovenste deel van de muts vormt.

Leeftijd
Hoofdomvang
Omtrek muts
Hoogte muts
Diameter
Platte Cirkel 
0-6 maanden
33 – 38/39 cm
30.5 – 35.5 cm
11.5 -13 cm
10.2 - 10.5 cm
6-12 maanden
40 – 48.5 cm
35.5 - 48 cm
14 cm
11.5 cm
1-3 Jaren
45.5 – 53.5 cm
43 – 51 cm
16.5 cm
14 cm
4 + jaar
50.5 – 60 cm
48 - 53.5 cm
19 cm
15 - 15.5 cm
Vrouwen
56 cm
51 cm
21.5 cm
16.5 cm
Mannen
58.5 cm
53.5 cm
24 - 25 cm
17 - 17.5 cm

(bron: Kat Goldin )

De omtrek van de muts is meestal 1 of enkele centimeters kleiner dan de omtrek van het hoofd.

Door de stretch van het garen en van het haakwerk kan de muts iets worden uitgerekt. 
Langere steken, zoals een stokje zijn flexibeler dan een kortere steek, zoals een half stokje of een vaste.
Houd je bij het haken de maten van de cirkel en hoogte goed in de gaten, dan maakt de gebruikte steek niet zoveel uit.
Zo blijft de muts goed op het hoofd zitten tijdens het bewegen.



Hoeveel steken en toeren?

De volgende vraag is: 
Hoe weet je hoeveel steken en toeren je moet haken om deze mutsmaten te krijgen?

Stap 1
Er bestaan garens van verschillende diktes.
Het is belangrijk om een proeflapje te haken.
Op de wikkel van de meeste garens staat een advies voor de haaknaalddikte.
Ook staat er vaak vermeld hoeveel steken en toeren een blokje van 10 cm vormt.
Haak altijd een eigen proeflapje van 10 bij 10 cm.
En tel hoeveel steken en toeren jij hebt in jouw proeflapje.



Voorbeeld: dit proeflapje is gehaakt met Saskia van de Wibra en haaknaald 4 mm.
De steek die voor de muts wordt gebruikt is een half stokje. 
Dus het proeflapje is ook gehaakt met halve stokjes.
In 10 centimeter zitten 16 steken en .....


12 toeren.


Dit proeflapje is met een andere steek gehaakt.
(daarover zaterdag meer)
In dit lapje bestaat 10 centimeter uit 16 steken en 14 toeren.

Voor ons voorbeeld houd ik hierena een proeflapje met myboshi en haaknaald 6 mm aan:
9 of 10 halve stokjes en 8 toeren =10 x 10 cm

Stap 2
Bereken met de bovenstaande tabel hoeveel steken je nodig hebt om voor de gewenste omtrek van de muts.

Voorbeeld:
in 10 cm zitten 9 halve stokjes.
Ik wil een muts maken voor een kindje van 3 jaar.
De omtrek van de muts moet ongeveer 51 cm zijn (zie de tabel hierboven),
51 cm is net iets meer dan 5 blokjes van 10 cm.
5 x 9 steken is 45 steken nodig voor een mutsomtrek van 50 cm.

De rekensom is dus
(gewenste mutsomtrek : 10) x 9 steken= het benodigde aantal steken.

In ons voorbeeld:
(51 : 10 = 5,1) x 9 steken = 45,9 steken

Stap 3
Bereken hoeveel toeren je nodig hebt voor de diameter van de cirkel (aan de bovenkant van de muts).

Voor een driejarige moet de cirkel een diameter hebben van 14 cm.
10 cm = 8 toeren

Deel de gewenste diameter door 10 en vermenigvuldig dan met het aantal toeren uit het proeflapje.

In mijn voorbeeld dus: 
14 : 10 = 1,4 x 8 toeren = 11,2 toeren

Omdat in een cirkel een toer aan twee zijden te zien is, deel je dit aantal nog door 2.
11,2 : 2 = 5,6 toeren voor de gewenste diameter van 14 cm

De formule is:
((gewenste diameter in cm : 10) x aantal toeren uit proeflapje) : 2 = aantal benodigde toeren voor de cirkel.

Stap 4

Hoeveel steken moet je meerderen in de cirkel?

Je hebt nu
- het aantal steken nodig voor de gewenste mutsomtrek (45,9)
- het aantal toeren nodig voor de gewenste diameter voor de cirkel (5,6)

Je kunt geen halve toeren haken.
Rond dit getal daarom af naar het dichtsbijzijnde hele getal.
In het voorbeeld hebben we dan 6 toeren voor de cirkel nodig.

In 6 toeren moet je zoveel steken meerderen dat je aan het einde van de cirkel 45,9 steken hebt.

Dat is 45,9 : 6 = 7,65 steken meerderen per toer.

Nu moet je een eigen afweging maken:
Haak je 6 ronden met 8 steken meer per toer, dan heb je 48 steken aan het einde van de 6e toer. 
Dat staat gelijk aan een mutsomtrek van 53,3 cm in plaats van de gewenste 51 cm.

Andere optie:
Meerder gedurende 6 toeren 7 steken. Dan kom je op 42 steken = een mutsomvang van 46,7 cm.
Meerder je daarna in toer 7 nog 4 steken dan heb je ongeveer de gewenste mutsomvang.

Derde optie:
Meerder in 5 toeren 8 steken. Dan kom je op een wijdte van 40 steken.
Meerder in toer 6 nog 6 steken.

Stap 5

Afhankelijk van de gewenste hoogte van de muts, bepaal je het aantal toeren dat je nu zonder verder meerderen haakt.

Voor een aangesloten muts heb ik voor een driejarige 16,5 cm hoogte nodig.

De rekenformule is:
(gewenste mutshoogte in cm : 10) x aantal toeren uit proeflapje.

In ons voorbeeld (16,5 : 10 = 1,65) x 8 toeren = 13,2 toeren. 
Daarvan heb je er in de cirkel al 6 gehaakt. 
Trek deze van 13,2 af = 7,2
Na de cirkel moet je dus voor de gewenste hoogte nog 7 toeren van halve stokjes haken.
Je kunt eindigen met 1 toer vasten om de rand netjes te verstevigen.

Een heel verhaal.
Lees het af en toe eens rustig door.
In de komende dagen plaats ik er foto's bij ter verduidelijking.

(Bron: Kat Goldin)




Voor je geruststelling. 
Morgen geen lang verhaal.

Succes met het ontwerpen van jouw eigen mutsen,





























48 opmerkingen:

  1. hahaha ben dr net een uur uit... maarre tof dat je dit allemaal plaatst een hoop mensen zullen dit opslaan

    liefs jenneke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zelf was ik al een tijdje hiernaar op zoek. Ik hoop dat veel mensen er iets aan hebben.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  2. Als ik een muts wil maken, weet ik de juiste uitleg te vinden !!!
    Grtjs
    Daniëlle

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Daar is het voor bedoeld. Gewoon een kopie maken en vaak gebruiken.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  3. Wat een geweldige leidraad geef je hier voor ons. Zo komt muts haken binnen ieders bereik :-).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat hoop ik echt, want mutsen zijn zo leuk om te haken en fijn om te dragen.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  4. Bedankt voor alle info. Super handig!

    Groetjes Jolien (van crochetbyjolien.blogspot.nl )

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ben wel blij met dit lange verhaal als beginnend haakster .Wilde ook een must haken voor onze kleindochter met deze info kan ik aan de slag, super bedankt.
    groet Carolien

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Veel plezier met de info en met het haken.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  6. Heel handig. Ik had voor mezelf ook al een lijst gemaakt met de omtrekken van hoofdjes van pasgeborenen tot volwassen. Maar jij hebt het nog slimmer aangepakt. Ik blijf het moeilijk vinden, heb nu een standaard patroon voor verschillende leeftijden, maar toch blijft dat steeds afwijken.

    Groetjes Imara
    www.projectknuf.blogspot.com

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat had ik net als jij. Daarom ben ik op zoek gegaan naar andere manieren om mutsen passend te maken en allerlei patronen en garens te kunnen gebruiken.
      Maak een kopie en probeer het eens uit. Misschien helpt het jou ook, al is het alleen maar de tabel met maten.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  7. Het is mij nog niet gelukt om een goedpassende muts te haken. Hopelijk lukt het nu, want een betere uitleg bestaat er niet. Fijn dat je dit met ons deelt. En nu eens proberen sé ... Groetjes, Tinne

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Heel veel succes en ik wens je een prachtige passende muts toe.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  8. Oh, maar nu kan heel Nederland mutsen haken met deze super de super uitleg van je!
    Je bent geweldig!

    grtjs, Elizabeth

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik hoop in ieder geval een paar mensen zo te helpen. Want mutsen haken is echt leuk.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  9. Reacties
    1. Hopefully you can use this information also.

      Hugs, Margaret

      Verwijderen
  10. Dank je wel voor de hele duidelijke uitleg! wordt gepind :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Lief van je, zowel het compliment als het pinnen.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  11. Bedankt voor de uitleg. Ik ga het onthouden (digitaal dan). Mocht ik ooit toekomen aan mutsen haken, dan pak ik het er bij.
    Fijn trouwens dat je weer aan het bloggen bent!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goed idee. Zo kun je het erbij nemen als je het nodig hebt.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  12. Hallo Amber,
    Wat een leuke mutsen maak je. Hoe verdeel je de wol als je een myboshi met 2 draden haakt met Saskia van de Wibra? Neem je dan twee bollen wol, of verdeel je een bol in tweeën?
    Alvast bedankt.
    Gr. Barbara

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb zelf twee bollen gebruikt en dan van beide bollen de draden samengenomen tijdens het haken. Dan houd je nog wel garen over.
      Andere optie is de bol in tweeën delen en als dubbele draad opnieuw oprollen.
      Maar dat was mij te veel werk.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  13. Wauw wat handig zeg!! Dit ga ik ook even pinnen, dan kan ik het altijd en overal terugvinden ook op de I-pad!! Bedankt voor de moeite!! Grtzz..Maddy

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zelf vond ik het ook handig en dan deel ik het graag met mijn volgers. We lopen toch allemaal tegen dezelfde dingen aan met het haken.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  14. He, he, eindelijk iemand die het heeeeeel uitgebreid opgeschreven heeft! Scheelt veel haken, uithalen, haken, uithalen enz. Fijn dat je het wilt delen!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik liep vaak tegen hetzelfde aan als jij. Het vraagt vooraf even wat voorbereiding,maar dan krijg je ook echt een passende muts. Ook kun je hiermee een bestaand patroon makkelijker aanpassen.

      Succes, Margaret

      Verwijderen
  15. Wow, moet er even inkomen! Maar bedankt! (Y) Zal proberen eruit te komen, ik moet voor een jongetje van 8 maanden een mutsje haken

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Lees het gewoon een paar keer doen en probeer het met een proefmutsje uit. Dan gaat het je vast goed lukken.

      Succes met je mutsje, Margaret

      Verwijderen
  16. Hoi.

    Ik heb al meerdere mutsjes met deze uitleg mooi passend gemaakt gekregen en ben hier dan ook erg blij mee :-D! Bedankt! Ook leuk om eens te experimenteren met een andere boord mer andere steken. In ieder geval zijn er leuke creaties uit gekomen ;-). Het proeflapje is inderdaad wel echt een aanrader!

    Ik heb wel een vraagje. Als ik de mutsjes maak met deze uitleg en ik meerder iedere toer evenveel steken, dan is de platte cirkel zo "plat'. Ik mis dan een kleine punt aan de muts, een wat spitsere uitloop naar boven toe. Dit is in het mutsje dat je als voorbeeld gebruikt hebt wel.
    Hoe krijg ik dit voor elkaar? Zou ik dan in het begin met meerdere steken moeten meerderen en later met minder steken per toer? Dus niet meer evenveel per toer? Of krijg ik dit op een andere manier voor elkaar?

    Alvast bedankt voor het antwoord en ik hoop dat de vraag duidelijk is.

    Groetjes,
    Andrea

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het mutsje op de foto is een klein maatje waardoor de cirkel maar klein is.
      Een oplossing kan zijn om de steken die je moet meerderen iets anders over de toeren te verdelen. De eerste toeren gewoon zoals je gewend bent en daarna over iets meer toeren verdeeld. Dan loopt de muts iets meer rond af naar beneden.'
      Gewoon eens met een proefmutsje uitproberen om te zien wat jij mooi vindt.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
    2. Bedankt, ik ga het eens proberen :)

      Verwijderen
  17. Bedankt voor de goeie uitleg groetjes Marie-Claire

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Ik ben nu met een muts bezig voor een 2/4jarige maar twijfel aan de hoogte hij is nu als ik hem plat leg bijna 16 cm. Zal dat genoeg zijn? Het wordt een hello kitty muts.
    Bedankt voor de goeie uitleg , moet ik nog even goed doornemen

    BeantwoordenVerwijderen
  19. hoi

    ik heb even een vraag over de omtrek van de mutsen.
    even een voorbeeld.
    bij 6-12 maanden staat omtrek muts 35.5 - 48 cm.
    dit is een erg groot begrip.
    wat moet ik ongeveer als omtrek nemen om een beetje een passende omtrek te krijgen.
    ik hou bij 0-6 maanden een omtrek aan van 34 cm

    ik hoor het graag van je
    je kan het me ook eventueel mailen naar Sartje_Angel@hotmail.com

    gr Sarieanne

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helaas kunnen babyhoofdjes nogal veel verschillen. Dat zie je ook aan de groeicurves die ze op het consultatiebureau aanhouden. Kun je de omtrek van het hoofdje (losjes) meten, dan kun je heel precies te werk gaan. Voor sommige kindjes als een omtrek van 34 cm goed zijn, maar lang niet voor iedere baby. Sommige baby's groeien snel en dan is een iets groter mutsje fijn.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  20. Hoi Amber,
    Dankjewel voor je uitleg, maar ik heb denk ik toch iets verkeerd gedaan.
    Ik ben bezig met een muts voor een 3 jarige en ik heb precies gedaan wat je omschrijving zegt, maar ik ben nu klaar met de cirkel en ga nu rechtuit door maar wat ik overhoud lijkt meer op een cilinder dan op een muts. Ik heb heel fijn garen gebruikt, misschien is dat het probleem?
    Hbe je tips? Groeten, Janneke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De dikte van het garen zal niet van invloed zijn geweest. Ik heb zelf zowel met dun als met dik garen gewerkt en kreeg gewoon een cirkel.
      Sommige dingen kunnen een rol spelen: niet goed verdeeld over de cirkel meerderen, ongelijkmatig haken, waardoor de ene steek groter wordt dan de andere. Ik weet niet precies wat er bij jou is misgegaan. Ik raad je aan om het gewoon nog een keer te proberen.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  21. Fantastisch zoals je het hebt uitgelegd. Eindelijk is het me duidelijk hoe ik een perfecte muts kan haken. Dank je wel.

    Gr. Willy Ekkel

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Graag gedaan en veel plezier met het haken van mutsen.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  22. Wauw, thnx voor de duidelijke uitleg!! Trouwens, geweldig blog ...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Graag gedaan. Ik hoop dat je met deze uitleg fijne, passende mutsen gaat haken.

      Groetjes, Margaret

      Verwijderen
  23. Lang leve internet, ik heb dankbaar gebruik gemaakt van je uitleg toen ik in Griekenland een cadeautje wilde haken spontaan voor vrienden daar! Van de week zal ik een blogje schrijven erover!

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Als beginnend haker snap ik iets niet. Ik heb de berekeningen gemaakt. Maar met hoeveel vasten maak ik de magische ring?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Christine, ik kan me voorstellen dat het moeilijk is als je een beginnende haakster bent. Misschien is het een idee om eerst met een kant en klaar patroon een muts(je) te haken. Bij mijn gratis patronen vind je meerdere patronen voor mutsen.
      Het aantal steken in de magische ring kan verschillen.
      Voor een amigurumi-knuffel wordt meestal 6 vasten in de magische ring gebruikt. Voor mijn ribbelmuts haakte ik 10 halve stokjes in de magische ring. Dat patroon vind je bij mijn gratis patronen.
      Haak eerst eens een of twee mutsen met een gratis patroon. Daarna kun je aan de slag met het op maat haken van een muts. Je begrijpt het dan makkelijker.

      Veel haakplezier, Margaret

      Verwijderen

Printfriendly

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...